نرخ رشد منفی خودرو تک رقمی شد - مجله صادق ویلا

به گزارش گروه اقتصادی خبرنگاران، در غیاب آمار های رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت، صورت های اقتصادی ارائه شده از سوی خودروسازان به بورس نشان می دهد تیراژ 9 ماه امسال خودرو های سواری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود 8 درصد کاهش داشته است. با توجه به نرخ رشد های منفی بازه های زمانی قبل، معین می گردد فرایند افت فراوری خودروسازان بزرگ کشور، در خاتمه آذر کند شده است. به عبارت بهتر، نرخ رشد منفی محصولات سواری ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو به عنوان سه فراورینماینده اصلی خودرو در کشور، رو به کاهش بوده و تک رقمی شده است.

این اتفاق دو ریشه دارد؛ نخست اینکه عدد پایه فراوری در سال 97 و نسبت به 96، افت داشته و دوم آنکه خودروسازان توانسته اند طی امسال تا حد قابل توجهی از شوک های اولیه تحریم خارج و به یک ثبات نسبی در تیراژ برسند. در سال 97 و به دلیل اختلاف شدید تیراژ در مقایسه با سال قبل از آن، نرخ رشد منفی فراوری خودروسازان اعداد و ارقام بالایی را ثبت کرد، اما طی امسال با توجه به هضم شوک های ابتدایی تحریم و کاهش عدد پایه فراوری (در سال 97) این نرخ تک رقمی شده است. اما تک رقمی شدن نرخ رشد منفی فراوری خودروسازان چند پرسش را نیز ایجاد نموده است که مهم ترین آن ها به مسائل کیفی و نحوه تامین قطعات مربوط می گردد. به عنوان مثال، این پرسش برای افکار عمومی ایجاد شده که خودروسازان در این شرایط سخت تحریم، قطعات خارجی موردنیاز خود را چگونه و با چه هزینه ای تامین می نمایند؟ پرسش دیگر اینکه کیفیت قطعات تامینی در چه سطحی واقع شده است؟ آیا کیفیت فدای تیراژ شده است؟ و در نهایت اینکه قطعه سازان داخلی با توجه به طلب بیش از 20 هزار میلیارد تومانی شان از خودروسازان و اوضاع اقتصادی نامناسب، چگونه و با چه کیفیتی قطعات را تامین می نمایند؟ در حال حاضر قطعه سازی کشور اوضاع چندان مناسبی به لحاظ اقتصادی ندارد و حتی بعضی از به کما رفتن آن صحبت به میان می آورند، بنابراین نحوه تامین قطعات داخلی محل پرسش واقع شده است. قطعه سازان ماه هاست به دنبال دریافت تسهیلات از دولت هستند و هرچند وقت یک بار بابت پرداخت نشدن 844 میلیون یورو تسهیلات ارزی وعده داده شده (از سوی دولت) گلایه می نمایند. آن ها چندین بار بابت تعطیلی خطوط فراوری و بیکاری کارگران شان نیز هشدار داده اند، بنابراین در چنین وضعی، چگونگی تامین قطعات و کیفیت آنها، به محل پرسش افکار عمومی و کارشناسان تبدیل شده است.

تداوم رشد فراوری ماهانه خودرو

طبق آمار های منتشره در صورت های اقتصادی خودروسازان، آن ها توانسته اند در 9 ماه امسال 602 هزار و 458 دستگاه انواع محصول سواری را به فراوری برسانند. این آمار سبب شده تیراژ خودرو های سواری حدود 8 درصد کاهش پیدا کند. در این بین، سایپا ضمن آنکه بیشترین تیراژ را در 9 ماه امسال به خود اختصاص داده، توانسته پس از مدت ها نرخ رشدش را مثبت کند. طبق آمار، نارنجی های جاده مخصوص تا خاتمه آذر امسال 268 هزار و 412 دستگاه انواع محصول سواری را به فراوری رسانده اند که نشان از افزایش تیراژ 3/ 9 درصدی آن ها در مقایسه با 9 ماه سال گذشته دارد. پارس خودرو، اما به عنوان زیرمجموعه سایپا و سومین خودروساز بزرگ کشور، تنها 72 هزار و 740 دستگاه محصول سواری را در 9 ماه امسال فراوری نموده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 6/ 32 درصد افت را نشان می دهد. در نهایت ایران خودرویی ها نیز با توجه به تیراژ 258 هزار و 186 دستگاهی شان در 9 ماه امسال، با 2/ 16 درصد افت نسبت به مدت مشابه سال گذشته روبرو شده اند. صورت های اقتصادی خودروسازان، اما حکایت از تداوم بهبود رشد ماهانه فراوری آن ها دارد. بر این اساس، ایران خودرویی ها توانسته اند در آذر امسال 47 هزار و 836 دستگاه انواع محصول سواری را به فراوری برسانند و در مقایسه با آبان بیش از 27 درصد افزایش تیراژ داشته باشند. سایپا نیز تیراژی 36 هزار و 713 دستگاهی در سومین ماه پاییز امسال داشته که در مقایسه با ماه قبل از آن، بالای 5/ 36 درصد رشد را به خود می بیند. از آن سو پارس خودرویی ها نیز 11 هزار و 23 دستگاه محصول سواری را در آذر به فراوری رسانده اند تا در مقایسه با آبان، حدود 5/ 57 درصد رشد نمایند. در مجموع، تیراژ آذرماه خودروسازان 95 هزار و 527 دستگاه بوده که از رشد 7/ 33 درصدی در مقایسه با آبان ماه حکایت دارد.

اما نگاهی به جزئیات آمار فراوری خودرو های سواری در 9 ماه امسال بیندازیم تا معین گردد سه خودروساز بزرگ کشور چه افت وخیزی در این بازه زمانی داشته اند. در بین محصولات ایران خودرو، گروه پژو (به جز پژو 2008) تیراژی 182 هزار و 881 دستگاهی طی 9 ماه امسال داشته که این آمار نشان از کاهش 6/ 3 درصدی تیراژ پژویی ها در مقایسه با 9 ماه سال گذشته دارد. آمار موردنظر، پژو 206، 405، پارس و 207 را شامل می گردد و به نظر می رسد در این بین، بیشترین سهم فراوری از آن 206 باشد. ایران خودرویی ها، اما آمار پژو 2008 را خارج از خانواده پژو منتشر می نمایند و صورت های اقتصادی آن ها نشان می دهد خودروی موردنظر فرایندی نزولی در 9 ماه امسال داشته است. طبق آمار، تا خاتمه آذر امسال 5هزار و 140 دستگاه پژو 2008 در ایران خودرو به فراوری رسیده که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته کاهش 1/ 7 درصدی را نشان می دهد. از پژو که بگذریم، ایران خودرو در فراوری سمند با افزایش فراوری روبرو شده است. بنابر آمار منتشره، این شرکت طی 9 ماه امسال، 36هزار و 398 دستگاه سمند را به فراوری رسانده و این آمار سبب افزایش 5/ 6 درصدی فراوری محصول موردنظر نسبت به مدت مشابه سال گذشته شده است. آن طور که آمار فراوری منتشره در صورت های اقتصادی ایران خودرو روایت می نماید، این شرکت همچنان در فراوری دنا فرایندی نزولی دارد. ایران خودرویی ها تا خاتمه آذر امسال، 20 هزار و 425 دستگاه دنا را به فراوری رسانده اند تا نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته 2/ 28 درصد کاهش فراوری در این محصول را تجربه نمایند.

نزولی شدن فراوری دنا در حالی است که دیگر محصول ایران خودرو یعنی رانا توانسته رشد را در کارنامه اش به ثبت برساند. طبق گزارش ارائه شده به بورس، در 9 ماه امسال پنج هزار و 253 دستگاه رانا در ایران خودرو به فراوری رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد 89 درصدی را نشان می دهد. در بین محصولات مونتاژی ایران خودرو، اما دانگ فنگ در آذر ماه به خطوط فراوری این شرکت بازگشته است. آمار فراوری ایران خودرو نشان می دهد در سومین ماه پاییز هشت دستگاه دانگ فنگ در این شرکت مونتاژ شده و این در حالی است که ماه قبل از آن خبری از دانگ فنگ نبود. در مجموع تا خاتمه آذر ماه 2 هزار و 139 دستگاه دانگ فنگ در ایران خودرو مونتاژ شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، از افت 87 درصدی حکایت دارد. در بین دیگر مونتاژی های ایران خودرو، اما هایمای چینی تیراژی چهار هزار و 543 دستگاهی در 9 ماه امسال از خود به جا گذاشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 57 درصد افت فراوری داشته است.

سراتو برگشت؟

به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در فراوری محصولات خود طی 9 ماه امسال به جا گذاشته است. بنابر آمار ارائه شده به بورس، سایپایی ها در فراوری سراتو که محصولی مونتاژی و تحت لیسانس کیاموتورز کره است، با افت فراوری روبرو شده اند. بر این اساس تا خاتمه آذر امسال، سه هزار و 670 دستگاه سراتو در سایپا مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، بیش از 70 درصد افت را نشان می دهد. با وجود آنکه سایپایی ها چند ماه پیش رسما خاتمه مونتاژ سراتو را اعلام کردند، در آمار فراوری آذرماه آن ها فراوری 40 دستگاه از این خودرو به ثبت رسیده است. معین نیست آیا فراوری این 40 دستگاه به معنای بازگشت سراتو به سایپا بوده یا اینکه فراوریی موقتی به حساب می آید. در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا تیراژی 120 هزار و 932 دستگاهی را طی 9 ماه امسال از خود به جا گذاشته و بنابراین نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته 5/ 13 درصد افزایش فراوری را به خود می بیند. با وجود برنامه ریزی سایپا برای حذف پراید، اما تیراژ این محصول در 9ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته صعود نموده است. طبق صورت های اقتصادی ارائه شده به بورس، پراید در 9 ماه امسال تیراژی 138 هزار و 500 دستگاهی را از خود به جا گذاشته و بنابراین در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته 6/ 22 درصد افزایش فراوری را تجربه نموده است.

از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا در 9 ماه امسال بیندازیم. طبق آمار، پارس خودرو به عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته تنها 193 دستگاه برلیانس را تا خاتمه آذر امسال به فراوری برساند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با 9 ماه سال گذشته بیش از 98 درصد افت فراوری را تجربه نموده است. پارس خودرویی ها، اما توانسته اند در بازه زمانی تحت آنالیز، یک هزار و 771 دستگاه کوئیک را به فراوری برسانند. همچنین 16 دستگاه ساینا نیز در این شرکت به فراوری رسیده که البته به صورت حق العمل کاری برای سایپا است.

همچنین آمار فراوری آذر پارس خودرو نشان می دهد این شرکت در این ماه حتی یک دستگاه برلیانس را نیز فراوری ننموده است. سایپایی ها، اما تا خاتمه آذر امسال 423 دستگاه آریو را مونتاژ نموده اند و این آمار نشان می دهد خودروی موردنظر با افت تیراژ 5/ 92 درصدی در 9 ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته روبرو شده است. آریو در آذر امسال هیچ فراوریی نداشته و معین نیست غیبت آن دائم است یا دوباره به جمع سایپایی ها باز خواهد گشت. در نهایت، اما چانگان دیگر محصول چینی سایپا، تیراژی چهار هزار و 887 دستگاهی در 9 ماه امسال داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 45 درصد افت فراوری را نشان می دهد.

اما نگاهی هم به اوضاع فراوری خانواده ال90 تا خاتمه آذر امسال بیندازیم و ببینیم این محصول فرانسوی چه شرایطی در فراوری داشته است. طبق اطلاعات ارائه شده به بورس، در مجموع تیراژ خانواده تندر90 (شامل تندر معمولی، پارس تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی بازه زمانی تحت آنالیز به چهار هزار و 207 دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده در مقایسه با 9 ماه سال گذشته 90 درصد افت داشته است. اگر آمار فراوری خانواده تندر90 را به صورت جداگانه آنالیز کنیم، معین می گردد هر دو شرکت ایران خودرو و پارس خودرو با کاهش فراوری این محصول در بازه زمانی تحت آنالیز روبرو شده اند. بر این اساس، ایران خودرویی ها با توجه به تیراژ یک هزار و 287 دستگاهی خود، افتی بیش از 88 درصد را در فراوری محصولات رنو طی 9 ماه امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ثبت رسانده اند. در پارس خودرو نیز فراوری محصولات خانواده رنو طی 9 ماه امسال به 2هزار و 920 دستگاه رسیده تا نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افتی 91 درصدی دامان آن را بگیرد. صورت های اقتصادی ارائه شده به بورس نشان می دهد فراوری محصولات رنو در پارس خودرو به طور کامل متوقف شده است.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد