جاذبه های پاییزی جزیره خارک - مجله صادق ویلا

خبرنگاران: جزیره نوردی، شاید یکی از برترین انواع سفرهایی باشد که ما کمتر تجربه نموده ایم. زندگی در جزیره خارک، سبک متفاوتی دارد و سفر به میان مردمی که با این سبک روزگارشان را می گذرانند، می تواند شما را به دنیای متفاوتی ببرد. دنیایی پر از ماهی و بوی دریا!

جزیره خارک، یکی از آن جزیره هایی است که باید آن را از نزدیک ببینید. این جزیره در شهرستان گناوه از استان بوشهر قرار گرفته و حدود 30 کیلومتر از نزدیک ترین ساحل ایران، یعنی بندر ریگ فاصله دارد. فاصله خارک با بوشهر هم حدود 57 کیلومتر است، بنابراین در سفر به خارک، می توانید یک جنوب گردی لذت بخش هم داشته باشید.

در قسمت شمالی جزیره خارک، جزیزه بسیار کوچک و باریکی با نام خارکو وجود دارد که این نام به وسیله بومیان منطقه بر آن گذاشته شده است.با این که یکی از مهم ترین مراکز صادرات نفت خام دنیا در خارک قرار گرفته است، اما این جزیره فقط دارای حدود 8 هزار نفر جمعیت بومی است.

موقعیت جغرافیایی جزیره به گونه ای است که از اواخر اسفند ماه هوا رو به گرما رفته و در کنار افزایش دما، رطوبت هوا هم بالا می رود، پس برترین زمان برای بازدید از خارک، پاییز و زمستان است.

جزیره خارک، بزرگ ترین سرانجامه نفتی ایران است که بیش از 95 درصد از کل صادرات کشور را تأمین می نماید، اما این تنها علت اهمیت خارک نیست؛ میراث فرهنگی به جا مانده از تمدن های بزرگ کهن پارسی در این جزیره، لقب باستانی ترین جزیره ایران را به آن داده است. این جزیره را به لحاظ سابقه حضور تمدن های مختلف، می توان موزه طبیعی دیرینه شناسی و باستان شناسی ایران نامید.

ایکاریوس، یکی از نام های یونانی جزیره خارک است که در بسیاری از آثار و سفرنامه ها و نقشه های یونانی به این نام خوانده شده است.

ورود پر دردسربه جزیره خارک:

در دوران جنگ تحمیلی، ورود افراد متفرقه و غیربومی به جزیره ممنوع بود و این قانون به علت وجود تأسیسات مهم نفتی و مسایل امنیتی در جزیره اجرا می شد، اما پس از سرانجام جنگ، این قانون مورد بازنگری قرار نگرفت و هنوز هم اگر کسی قصد بازدید از این جزیره را داشته باشد، باید از فرمانداری مجوز دریافت کند. البته در حال حاضر روزانه یک کشتی مسافری، گردشگران را از بوشهر به خارک منتقل نموده و یک کشتی نیز از جزیره به سمت بوشهر حرکت می نماید که برترین امکان دسترسی به جزیره نیز همین کشتی ها هستند.

جزیره نوردی:

برای جزیره نوردی، بر خاک جزیره ای گام نهاده ایم که 14 هزار سال پیش از زیر آب سربرآورده و بر بستری از طلای سیاه غلتیده و قلم مویی آغشته به رنگ نیلی دور تا دورش رنگ پاشیده است؛ جزیره ای که در هر گوشه اش رد انگشتان تاریخ، چشم را می نوازد. قدم برداشتن روی خاک این جزیره حس و حال عجیبی دارد، حسی شبیه پا گذاشتن در قلمرویی اسرارآمیز. قلمروی آهوان و درختان لیل که با آن تنه های قطور و پرپیچ وتابشان، بیشتر به درختان سخنگوی قصه ها شبیه هستند.

اینجا، سرزمینی هجرت نموده است در میان آب ها که هنوز در آن صدای پای انسان هایی می پیچد که 3هزار سال پیش از میلاد مسیح در آن قدم گذاشتند، جزیره ای که مساحت آن بیشتر از 28 کیلومتر نیست، درحالی که دکل های بزرگ نفت و گاز در مقابل درختان اعجاب انگیز لیل قد علم نموده اند و سایه شان را بر سر آنها انداخته اند.

جزیره شگفت انگیز:

جزیره خارک، از فسیل ها و اندام های مرجان ها، دوکفه ای ها و دیگر جانداران دریایی که آمیخته با ذرات ماسه شده اند، تشکیل شده و تنها لایه ای نازک از سطح جزیره که ضخامتی حدود 20 سانتی متر تا 5 متر دارد، از سختی بیشتری برخوردار است. درخت بومی جزیره، درخت انجیر هندی است که بسیار بزرگ و پرسایه است. این درخت دارای ریشه های هوازی است که از خاک بیرون آمده و با پیچیدن بر تنه درخت از آن بالا رفته و از شاخه ها آویزان می گردد.

جزیره خارک از معدود جزیره های خلیج فارس است که آب شیرین دارد و در سراسر جزیره، آثار و نشانه های استفاده از آب شیرین به چشم می خورد. علاوه بر این، چاه های کهنسالی هم در جزیره وجود دارد که مردمان خارک مانند دیگر نواحی جنوبی ایران، در انتهای آنها درختان مو می کارند. این درختان، بدون احتیاج به آبیاری و با استفاده ار رطوبت اعماق چاه، هر کدام سالانه تا چند صد کیلو انگور می دهند.

در این جزیره امکاناتی از قبیل مراکز خرید و رستوران وجود دارد و بعلاوه می توانید از سواحل شنی زیبای آن برای شنا بهره ببرید.

دیدنی های جزیره خارک:

بقعه میرمحمد مربوط به اواخر قرن 7 هجری قمری است که دارای دو گنبد مخروطی شکل بوده و از سنگ و گچ ساخته شده است. امکانات این بنا عبارتند از یک عبادتگاه بزرگ به همراه پوشش گنبد مخروطی و یک اتاق کوچک که ضریح و قبر امامزاده در آن قرار گرفته است. مردم بر این باورند که این بقعه، مدفن محمد حنفی فرزند حضرت امیرالمومنینع است.

قلعه هلندی ها: یکی از دیدنی های خارک، بقایای قلعه ای است که در شمال شرقی جزیره قرارگرفته است. گذر زمان به همراه تخریب های انجام شده، بخش های بسیاری از این قلعه را از بین برده است.

متون تاریخی، سازنده قلعه را فردی هلندی به نام کینپ هاوزن معرفی می نماید که وی در دوره تسلط بیگانگان بر جزایر خلیج فارس در سال 1747 میلادی این قلعه را بنا نهاد؛ همان زمان که هلندی ها به بهانه تجارت، این جزیره را تصرف کردند و به عنوان مرکز تجاری از آن استفاده می کردند.

کتیبه هخامنشی: این کتیبه که متعلق به اواخر دوره هخامنشی است، روی صخره ای مرجانی حک شده است. البته کشف این کتیبه به صورت اتفاقی و حین عملیات راهسازی برای ساخت جاده ای منتهی به کتابخانه عمومی واقع در محله 3 تانکی جزیره صورت گرفت. از این کتیبه به عنوان قدیمی ترین سندی که نام خلیج فارس در آن ذکر شده است، یاد می گردد.

گورستان باستانی: در قسمتی از کوهستان جزیره خارک، قبرهای زیادی وجود دارد که باتوجه به عمق کم و سطح مدور برخی از آنها، می توان آنها را به زرتشتیان نسبت داد، اما روی برخی از قبرها که مدخل های کوتاهی دارند، نقش صلیب وجود دارد که نشان می دهد مسیحیان نیز مرده های خود را در آنجا به خاک سپرده اند.

باستان شناسان، تعدادی از قبرها را در گورستانی در قسمت شرقی جزیره شکافته اند که همگی به اواخر دوره ساسانی مربوط است؛ در گورهای مربوط به زنان، شیشه های کوچکی که احتمالاً در آن عطر می ریختند و بعلاوه جواهراتی مانند حلقه انگشتری و آینه های مفرغی پیدا شده است.

دره سیمرغ: یکی ازجاهای دیدنی خارک، مکانی است که به آن دره سیمرغ می گویند. در انتهای این دره، گونه ای از درختان موسوم به لیل وجود دارد که به آن لیل بند بیل می گویند. ورودی این دره تا انتهای آن، بلواری از نیزارهاست که سرتاسر این مسیر را پوشانده و درختان نخل در دور تا دور آن، نمای بسیار زیبایی پدید آورده است.

در بلوار ورودی دره سیمرغ، معبرهایی به شکل دخمه های تاریخی ایجاد شده و دو معبر تماشایی به شکل غار و حوضچه، منظره زیبایی را خلق نموده است.

منطقه حفاظت شده خارکو: این منطقه که در فاصله پنج کیلومتری مرکز خارک قرار گرفته است، پناهگاه برندگانی مانند باکلان، پرستوهای دریایی، کاکایی ها و حواصیل ها و خزندگانی چون لاک پشت دریایی است.

حیات وحش خارک در عین حال، دارای گله های کم شماری از آهوان و مارهای بزرگ و سمی است که طول آنها به یک تا یک و نیم متر می رسد. پرندگان مهاجر فراوانی هم زمستان هر سال، در کرانه های خارک فرود می آیند.

سواحل مرجانی و ماسه ای خارک، چون طلسم نعل اسب، محل نشاط آفرینی برای سرگرمی، بازی های ساحلی، شنا و پیاده روی است، جزیره ای که یکی از زیباترین، دیدنی ترین و منحصر بفردترین سواحل آسیا و شاید دنیا محسوب می گردد که غروب دل انگیز خورشید، زیبایی های آن را دو چندان می نماید.

وجود صخره های سنگی در کنار ماسه های شنی نرم و درختان لیل، ترکیبی زیبا و دلنشین را رقم زده است که می توان ساعت ها در کنار آن ها نشست و لذت برد. این درحالی است که مشعل های نفت و گاز، شب ها و بخصوص در پاییز و زمستان، منظره بسیار مجذوب نمایندهی را برای گرد هم آوردن گردشگران بومی و غیربومی، فراهم نموده است. قایق سواری و دریانوردی، ماهیگری، غواصی و دوچرخه سواری در کنار ساحل، تماشای کشتی ها و نفتکش های غول پیکر خارجی، ملاقات از مراسم محلی زار و لیوا که با پایکوبی و نواهای آفریقایی همراه است، بخشی از دیدنی های جزیره خارک محسوب می گردد که می تواند برای هر گردشگری مجذوب نماینده باشد.

حیات وحش جزیره خارک:

لاک پشت های سبز و نوک عقابی که برای تخم گذاری به ساحل می آیند، پرندگان مهاجری همانند کاکایی، عقاب ماهیگیر، سارگپه، سنگ چشمه، سرحنایی، طرقه آبی، سنگ چشمه دم سرخ، چک، سسگ و چین چاف و مهمانان همیشگی جزیره، مانند سلیم خرچنگ خوار، چوب پا، انواع حواصیل، انواع مرغ ها و پرستوهای دریایی، از جاذبه های بی بدیل حیات وحش جزیره خارک است.

در عین حال، وجود نزدیک به 500 رأس آهو که برخی از آهوان با خیال آسوده در معابر عمومی جزیره، رفت و آمد می نمایند و دهها موجود دریایی، با انواع ماهی ها و کوسه های غول پیکر که به کوسه های پلنگی معروفند، به غنای حیات وحش جزیره خارک افزوده است.