کی به سرطان گوارش شک کنیم؟ - مجله صادق ویلا

کی به سرطان گوارش شک کنیم؟

گفتگو با دکتر ایرج خسرونیا، رییس انجمن متخصصان داخلی ایران

کار گوارش حتی پیش از آنکه شما نخستین لقمه را در دهان قرار دهید، شروع می شود. بوی خوش غذایی که قصد دارید آن را میل کنید برای راه افتادن بزاق دهان تان کافی است. به محض گذاردن لقمه در دهان، غدد بزاقی به سرعت شروع به ترشح شیره ای می کنند که تجزیه شیمیایی غذا را شروع می کند. در این فعل و انفعال دستگاه گوارشی مری، معده، روده کوچک، روده بزرگ، کبد، کیسه صفرا و لوزالمعده نقش دارند اما همین اعضای بسیار مهم می توانند بنا به عللی دچار سرطان شوند و به نوعی دستگاه گوارش را دچار اختلال کنند. برای آشنایی مختصر با علایم و نشانه های سرطان های دستگاه گوارش به ملاقات دکتر ایرج خسرونیا، رییس انجمن متخصصان داخلی ایران رفتیم تا با این علایم بیشتر آشنا شویم.

آقای دکتر! پزشکان با مشاهده چه علایمی به وجود سرطان در دستگاه گوارش مشکوک می شوند؟

برای پاسخ به این سوال باید اجزای اصلی دستگاه گوارش (مری، معده و روده ها) را جداگانه بررسی کنیم؛ مثلا در سرطان مری علایم اصلی عبارتند از: دشواری پیش رونده در بلع، کاهش وزن، بازگشت مواد غذایی بلعیده شده به دهان، وجود خون در مدفوع یا مواد استفراغ شده البته به یاد داشته باشید که بیشتر تومورهای مری در بخش میانی یا تحتانی آن ایجاد می شوند و نزدیک به 90 درصد آنها بدخیم هستند. علامت اصلی تومور مری، خواه خوش خیم و خواه بدخیم، دشواری پیش رونده در عمل بلع است. این مشکل اغلب با بلع مواد غذایی جامد شروع می شود ولی سرانجام مایعات را هم دربرمی گیرد. از آنجا که اشکال در بلع به تدریج و در طول مدت زمان نسبتا طولانی تشدید می یابد بسیاری از مبتلایان در مراجعه به پزشک تاخیر می کنند، به همین دلیل در بسیاری از موارد وقتی تومور مری تشخیص داده می شود به حدی بزرگ است که حدود نیمی از قطر مری را پر کرده است.

درباره علایم و نشانه های سرطانی شدن معده هم توضیح می دهید؟

احساس ناراحتی در نواحی میانی و بالایی شکم، مدفوع سیاه و قیری، استفراغ خونی، استفراغ پس از صرف غذا، کاهش وزن، کم خونی و احساس نفخ پس از صرف غذا از نشانه های سرطان معده است البته برخلاف مری، بیشتر تومورهای معده خوش خیم هستند و احتمال بدخیم شدن این تومورها اندک است. دسته ای از تومورها که شیوع بسیار کمتری دارند آدنوم ها می باشند. اینها گاهی بزرگ شده و سرطانی می شوند. شیوع سرطان معده در مردان دو برابر زنان است و معمولا در سنین 50 سال به بالا ایجاد می شود.

علت بروز سرطان معده چیست؟

علت دقیق تومورهای سرطانی معده مشخص نیست. از زمان کشف باکتری هلیکوباکتر پیلوری به نام علت شایع زخم های گوارشی محققان در تلاش اند که بفهمند آیا رابطه ای بین این باکتر ی و سرطان معده وجود دارد یا نه؟ یک مطالعه طولانی مدت درباره این فرضیه نشان داده است که عفونت مزمن هلیکوباکترپیلوری خطر سرطان معده را افزایش می دهد.

نشانه های تومورهای روده کوچک چیست؟

درد و انقباضات شکمی، تهوع و استفراغ، کاهش وزن و مدفوع خونی از نشانه های این تومورها هستند. البته تومورها به ندرت در روده کوچک ایجاد می شوند و تنها سه تا شش درصد از کل توده های غیرطبیعی مجرای گوارش را تشکیل می دهند. شایع ترین تومورهای روده کوچک، توده های غیرسرطانی و خوش خیم هستند و معمولا در سنین 40 تا 60 سالگی کشف می شوند.

تومورهای روده کوچک چه خطراتی دارند؟

تومورهای خوش خیم تهدیدکننده حیات نیستند اما قادرند علایم خطرناکی را از قبیل خون ریزی و انسداد ایجاد کنند. تومورهای بدخیم خطرساز و حتی تهدید کننده حیات بوده و به درمان فوری نیازمندند.

درباره سرطان های روده بزرگ هم توضیح دهید.

این سرطان ها گاهی اوقات هیچ علامتی ندارد اما برخی مواقع خون ریزی از مقعد، تغییر در اجابت مزاج، انقباضات یا دردهای شکمی، کم خونی غیرقابل توجیه و کاهش وزن غیرقابل توجیه از نشانه های این سرطان است.

دلایل بروز سرطان روده بزرگ چیست؟

مجموعه عوامل پیچیده ای مانند نحوه زندگی و محیط زندگی ممکن است مسوول ایجاد آن باشند. محققان نظریه ای دادند مبنی بر اینکه اغلب مردم، ژن های خاموشی دارند که قادرند سلول های سرطانی را ایجاد کنند. این ژن ها تا وقتی که به وسیله عوامل خارجی فعال نشده اند خاموش باقی می مانند این عوامل عبارتند از عفونت، مصرف دخانیات، آلاینده های غذا، هوا و آب. اغلب سرطان های مجرای گوارشی در روده بزرگ و راست روده روی می دهند، جایی که سرعت عبور به جای مانده غذا کندتر شده و سموم مدت بیشتری در آنجا می مانند. به نظر می رسد سرطان روده بزرگ در افرادی که چربی حیوانی را به میزان زیاد و میوه و سبزی تازه را به میزان کم مصرف می کنند شیوع بیشتری داشته باشد. همچنین این خطر در سیگاری ها، مصرف کنندگان الکل و افراد کم تحرک بیشتر است.

منبع:www.salamat.com

/ج