از دست دادن حس بویایی و چشایی - مجله صادق ویلا

مترجم: رزیتا ملکی زاده

منبع:راسخون

از دست دادن حس بویایی و چشایی، شرایطی است که می تواند تأثیر بزرگی بر زندگی ما گذارد. در این مقاله، به علل از دست دادن حس بویایی و چشایی همراه با درمانهای آنها می پردازیم.

توانایی ما در مزه کردن و بو کشیدن هدیه ای از جانب خداوند است. حس چشایی به ما کمک کرده از خوردن غذاها و نوشیدنی های خوشمزه لذت ببریم. حس بویایی به ما اجازه می دهد از رایحه های بسیار خوشبو بهره مند شویم. این دو حس با یکدیگر ارتباط بسیار نزدیکی دارند. در نتیجه، از دست دان حس بویایی اغلب منجر به از دست دادن حس چشایی می گردد. نمونه ای از این شرایط از دست دادن حس بویایی و چشایی پس از ابتلاء به سرماخوردگی است. مجاری بینی ما به علت سرماخوردگی مسدود شده و پیروز نبوده طعم غذایی که می خوریم را احساس کنیم. چنانچه این شرایط برای مدت زمان کوتاهی باشد، آزردگی و ناراحتی کمتری را برای ما ایجاد می کند. با این حال، در صورتی که این شرایط برای مدت زمان طولانی تری تداوم یابد، آنگاه می تواند مسئله ای جدی به حساب آید. عدم توانایی در درک نشانه هشدار دهنده از فاسد بودن غذا و یا نشت گاز می تواند برای سلامت و امنیت ما خطرناک باشد.

چه عواملی موجب از دست دادن حس بویایی و چشایی می شوند

عامل سن: عوامل مختلفی وجود داشته که از بیماری گرفته تا آسیب دیدگی می توانند منجر به از دست دادن حس بویایی و چشایی شوند. مطالعات تحقیقاتی صورت گرفته نشان می دهند که از دست دادن حس بویایی و چشایی با افزایش سن ناشی از زوال اعصاب کنترل کننده حواس بویایی و چشایی شروع می گردد. افراد بالای 60 سال بسکمک از توانایی های بویایی و چشایی خود را به همین دلیل از دست می دهند.

انسداد بینی: انسداد در مجرای بینی شایع ترین علت این شرایط به تعداد می رود. این امر می تواند به علت عفونت سینوس، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، آلرژی، رشد پولیپ در بینی یا حفره سینوس، و غیره اتفاق افتد. در تمامی این عوارض، مقدار رایحه ا که به گیرنده های بویایی در مجرای بینی می رسند، به علت انسداد کاهش یافته و مسائل بویایی و چشایی را بوجود می آورد.

پرتو درمانی: کسانی که به منظور درمان سرطانهای سر و یا نواحی گردن تحت پرتودرمانی قرار دارند به احتمال زیاد حواس بویایی و چشایی خود را از دست می دهند.

دلایل دیگر: برخی افراد به طور مادرزادی فاقد حس بویایی و چشایی می باشند که به آن آنوسمی مادرزادی هم گویند. وارد شدن هرگونه صدمه به سر که بر روی اعصاب مسئول حس بویایی تأثیر بگذارد، می تواند موجب از دست دادن موقت و یا دائمی حس بویایی و چشایی گردد. افراد مبتلا به بیماریهای سیستم عصبی، اختلالات هورمونی، بیماری های لثوی و یا بیمارانی که حنجره یا جعبه صوتی خود را از دست داده اند هم ممکن است با این مشکل روبرو شوند. عوارض جانبی برخی داروها و یا قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مواد شیمیایی مضری مانند حشره کش ها می تواند این حواس را ناتوان سازد. استعمال دخانیت می تواند موجب آسیب شدید به غشاهای بینی شده در نتیجه حس بویایی تضعیف گشته و مواد غذایی به نظر بی مزه می رسند.

درمان

درمان حس بویایی و چشایی از دست رفته تا حد زیادی به علت زمینه ای مسبب این عارضه بستگی دارد. علت آن با معاینه بینی با استفاده از تلسکوپ بینی، اشعه ایکس و سی تی اسکن، سابقه پزشکی بیمار، و غیره تشخیص داده می گردد.

در صورتی که علت آن احتقان بینی ناشی از سرماخوردگی باشد، آنگاه استنشاق بخار و یا دوش آب گرم به تمیز و خالی کردن مجرای بینی و بازیابی حس بویایی و چشایی کمک می کند.

چنانچه فرد سیگار را ترک نماید، بهبود در عملکرد بویایی و چشایی می تواند مشاهده گردد.

اگر علت آن عوارض جانبی در اثر مصرف هرگونه دارویی باشد، آنگاه به محض قطع کردن دارو و یا تغییر دادن آن، حس چشایی و بویایی فرد به طور طبیعی باز می گردد.

پولیپ بینی اغلب نیاز به درمان با آنتی بیوتیک و یا عمل جراحی دارد.

هنگامی که علت آن ناشی از چند بیماری باشد، در این صورت به محض درمان شدن آن بیماری، فرد می تواند مجدداً حس بویایی و چشایی خود را بازیابد. بهترین بخش این است که بدن ما دارای مکانیسمی طبیعی جهت جایگزین ساختن سلولهای پیر عصبی و صدمه دیده با سلولهای تازه است که بدین ترتیب حواس مجدداً بازمی یابند

بنابراین چنانچه دچار از دست رفتن حس بویایی و چشایی شده اید، تا زمانی که علت زمینه ای درمان گردد با شکیبایی صبر کنید. تا آن زمان شیوه زندگی خود را تغییر دهید. به نام مثال، آلارم هشدار دود در خانه نصب کرده، از سوزاندن غذا و یا خطر آتش سوزی در حین آشپزی خودداری کرده، به هنگام کار با مواد سمی تهویه مناسب را حفظ کنید و از این دست کارها را انجام دهید. با این کار می توانید زندگی طبیعی را هم در پیش گیرید.

منبع: راسخون