چه کسی چرخ را اختراع کرد؟

به گزارش مجله صادق ویلا، اختراع چرخ سرآمد موفقیت های انسان های نخستین است، اما واقعا چه کسی آن را اختراع نموده و چگونه اختراع شده است؟

چه کسی چرخ را اختراع کرد؟

به گزارش خبرنگاران، چرخ ابزاری است که هسته اصلی حمل و نقل مدرن و بسیاری موارد دیگر است. اختراع چرخ به یک استعاره فرهنگی تبدیل شده است که برای اشاره به دوران ماقبل تاریخ استفاده می شود، اما آیا واقعاً چرخ مخترعی داشته است؟

ما اکنون قدیمی ترین چرخ پیدا شده را در اختیار داریم. در سال 2002 باستان شناسان اسلوونیایی یک چرخ چوبی را در فاصله حدود 20 کیلومتری جنوب شرقی لیوبلیانا(Ljubljana) کشف کردند. مشخص شد که این چرخ بین 5100 تا 5350 سال قدمت دارد. این قدمت موجب شد این چرخ به قدیمی ترین چرخ شناخته شده در دنیا تبدیل شود که برای حمل و نقل استفاده می شده است.

یک چرخ سنگی سفالگری در شهر باستانی سومری اور(Ur) واقع در عراق امروزی نیز پیدا شده است که قدمت آن به حدود 3129 سال قبل از میلاد مسیح بازمی شود. همچنین قطعاتی از یک چرخ سفالگری با قدمت حدود 5500 سال کشف شده است که شواهد نشان می دهد استفاده از چرخ، حداقل برای ساخت ظروف سفالی قدمت حتی بیشتری هم دارد.

چرخ چه زمانی اختراع شد؟

مخترع چرخ چه کسی بوده است؟ اعتقاد بر این است که تمدن های بین النهرین مخترعان اصلی چرخ بوده اند، اگرچه این فرض صرفاً بر اساس شواهد باستان شناسی موجود راسخ است. تمدن بین النهرین از این چرخ های اولیه برای ساخت سفال استفاده می نموده است و این حدود 2000 سال پیش از آن بوده است که یونانیان باستان ایده چرخ را به اندازه کافی توسعه دهند تا بتوان از آنها برای حمل بار استفاده نمایند.

اولین چرخ ها و گاری ها که توسط یونانیان باستان طراحی شده بودند بسیار ابتدایی بودند. آنها فقط از دو میله تشکیل شده بودند که در انتهای آنها یک چرخ و یک محور قرار داشت و از آنها برای حمل بارهای عظیم در مزارع استفاده می شد.

از آنجا که قدیمی ترین چرخ شناخته شده مربوط به حدود 3500 سال قبل از میلاد مسیح است، این بدان معنی است که اختراع آنها به پس از اختراع کشاورزی، قایق ها و پارچه های بافته شده بازمی شود. از منظر دوره تاریخی، اختراع چرخ ها در دوره ای میان دوران نوسنگی و عصر برنز قرار می گیرد.

اهمیت چرخ چیست؟

یکی از دلایلی که ابداع چرخ احتمالا مدتی طولانی به طول انجامیده این است که چرخ ها و محورها در طبیعت یافت نمی شوند. ابزارهایی مانند اهرم یا چنگک و شانه بر اساس چیزهایی ساخته شده اند که شبیه آنها در طبیعت وجود دارد. اگرچه گیاهان غلتان و سوسک های سرگین غلتانک از غلتاندن استفاده می نمایند، اما غلتاندن بدون محور کاربرد کمی دارد.

نکته مغفول مانده در خصوص چرخ، احتمالا عدم تصور مفهوم استوانه ای بوده است که لبه های آن قابل غلتیدن باشد. انسان ها باید به این نتیجه می رسیدند که چگونه می توان یک شیء ثابت را به چرخ مجهز کرد. وقتی تمدن های اولیه فهمیدند که حمل و نقل با چرخ و محور چقدر راحت تر است، روشن می شود که چرا چرخ اختراع شده است.

نگاهی دقیق به اختراع چرخ و محور

در حدود سال 1975، باستان شناسان گلدانی موسوم به برونوسیس(Bronocice) را کشف کردند که یک گلدان سرامیکی مکشوفه در یک دهکده متعلق به دوران نوسنگی در لهستان بود. اعتقاد بر این است که قدمت آن بین 3635 تا 3370 سال قبل از میلاد مسیح است و منقش به اولین تصویر از یک وسیله نقلیه چرخ دار است.

اگر تخمین قدمت این گلدان دقیق باشد، بدان معنی است که استفاده از چرخ و محور ممکن است اولین بار در جایی از استپ های اوراسیا ظاهر شده باشد. در واقع بسیاری از کلمات مرتبط با چرخ و واگن از زبان مردم تروپولی(Tripolye) که در اوکراین امروزی زندگی می کردند، گرفته شده است.

اِستِپ یا سبزدشت منطقه ای است دارای درختان خاردار و بوته های کوتاه قد که با فاصله از هم روییده اند. استپ پوشش گیاهی ضعیفی دارد که برای چرای دام ها مناسب نیست.

اولین گاری های دارای چرخ و محور شامل یک چرخ و محور ثابت بودند که در آنها چرخ و محور با هم می چرخیدند. اصولا از میخ برای نگه داشتن چرخ و محور در جای خود استفاده می شد و تمام حرکت توسط این چرخ-محور ترکیبی و متصل انجام می شد.

در اواخر تاریخ استفاده از چرخ است که گاری هایی طراحی شدند که از سوراخ ها در آنها به جای میخ برای نگه داشتن محورها استفاده می شود. این کار دشوارتر است، زیرا برای ساخت یک محور ثابت با چرخ های گردان، انتهای محور و سوراخ های مرکز چرخ ها باید کاملاً صاف و گرد باشند. در غیر این صورت اصطکاک، از چرخیدن چرخ ها جلوگیری می نماید.

محورها نیز باید به راحتی در داخل سوراخ های چرخ قرار بگیرند، اما به اندازه کافی آزاد باشند تا چرخش آزاد چرخ ها را فراهم نمایند. به همین دلیل است که توسعه محور احتمالا حدود 3500 سال قبل از میلاد مسیح اتفاق افتاده است، هنگامی که اولین قلم ها و اسکنه های مسی ایجاد شد تا اجازه دهد سوراخ ها و محورهای دقیق تراشیده شوند.

در این مرحله بوده که چرخ به شکل امروزی در آمده است، با این تفاوت که این چرخ ها از چوب ساخته شده اند و نه از لاستیک و فلز.

چرخ مدرن

امروزه چرخ ها عملاً چیزی شبیه به طراحی اولیه چرخ ها نیستند. در حالی که آنها البته هنوز گرد هستند، اما از هر لحاظ دیگری اساساً متفاوت هستند. این ها همه به دلیل نوآوری در علوم مواد و توسعه مهندسی مکانیک است که اجازه می دهد مجموعه های چرخ پیچیده تر و در عین حال کارآمدتری داشته باشیم.

با اختراع چرخ، تعداد زیادی ابزار دیگر از جمله ارابه، چرخ دستی و آسیاب اختراع شد. همچنین چرخ دنده ها و تعداد زیادی دستگاه، از قایق های بخار گرفته تا دوچرخه و ساعت که از چرخ دنده استفاده می نمایند، ساخته شدند.

چرخ و محور یکی از مهم ترین کشفیات تاریخ بشر بوده اند. آنها همچنین یکی از دشوارترین آنها بودند که مستلزم پیشرفت های مختلف بوده اند که تقریباً همزمان اتفاق افتاده اند. در واقع، اختراع چرخ و محور چنان چالش برانگیز بود که بعضی از باستان شناسان این فرضیه را مطرح کردند که احتمالاً فقط یک بار در یک مکان اتفاق افتاده است و از آن مکان آنچنان سریع گسترش یافته که امروزه مشخص دقیقاً منشاء آن امری غیرممکن است.

منبع: خبرگزاری ایسنا
انتشار: 20 فروردین 1400 بروزرسانی: 20 فروردین 1400 گردآورنده: sadeghvilla.ir شناسه مطلب: 854

به "چه کسی چرخ را اختراع کرد؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "چه کسی چرخ را اختراع کرد؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید