درمان لکنت زبان کودک - مجله صادق ویلا

لکنت زبان چیست؟

لکنت زبان یا ناروانی گفتار، اختلالی است در الگوی معمول سخن گفتن. لکنت انواع متفاوتی دارد. در یکی از انواع آن، فردِ دچار لکنت ممکن است یک صدا یا هجا را، به ویژه در ابتدای کلمه، تکرار کند. مانند: ما- ما- مار. لکنت می تواند خود را به شکل ممتدکردن یک صدا مانند سسسسسیر نشان بدهد. گاهی لکنت زبان موجب قطع سخن یا از قلم افتادن یک صدا می شود. همچنین گاهی لکنت خود را با تکرار وقفه در میان سخن با صداهایی مانند: آ… یا ام… نشان می دهد.

هر کس در هر سنی ممکن است دچار لکنت زبان شود. اما بیشترین شیوع لکنت در میان بچه های است که درحال یادگیری جمله سازی با کمک کلمه ها هستند. در این میان، پسرها بیشتر از دخترها دچار لکنت می شوند. ناروانیِ گفتاریِ معمول اغلب بین 18 تا 24 ماهگی آغاز می شود و احتمال دارد تا 5 سالگی کودک بروز و افول داشته باشد.

درمورد یک نفر از هر پنج کودک، شدت ناروانی گفتار در یک زمان به میزان ای می رسد که موجب نگرانی پدرومادر خواهد شد. از هر 20 کودک یکی دچار لکنت طولانی تر از 6 ماه می شود. اینکه لکنت یک کودک در این لحظه شدت دارد و یا اینکه بیشتر از شش ماه طول کشیده است، الزاما به این معنی نیست که لکنت در تمام عمر برای او مشکل ساز خواهد بود. اگر در برخورد با لکنت بدانید در پی چه مواردی باشید و چگونه به لکنت فرزندتان پاسخ بدهید، مانعی قابل توجه بر سر شدت یافتن یا دوام آن خواهید بود.

آیا بین لکنت عادی و لکنتی که اختلال به شمار میرود تفاوتی وجود دارد؟همیشه این امکان نیست که بتوان معین کرد آیا لکنت کودک شدت می یابد و به سال های مدرسه تسری پیدا می کند یا خیر. اما علامت هایی وجود دارند که خبر از لکنت زبانی می دهند که عادی نیست:

ممکن است در عضلات صورت کودک شاهد تنش و تقلا باشید؛

ممکن است صدای کودک حین تکرارها اوج بگیرد (تن صدا بالا برود)؛

در موارد جدی تر لکنت زبان، ممکن است کودک برای حرف زدن، تلاش و تنش قابل ملاحظه ای از خود نشان بدهد؛

در موارد شدیدتر کودک اغلب با تغییر کلمات یا استفاده از صداهای اضافی برای آغاز صحبت، سعی می کند از دچار شدن به لکنت خودداری کند. همچنین این بچه ها گاهی سعی می کند از موقعیت هایی که باید در آنها صحبت کرد اجتناب کنند.

دلیل لکنت زبان چیست؟متخصصان چهار عامل را برای لکنت برشمرده اند:

1. سابقه فامیلی لکنت زباندرمورد ژنتیکی بودن لکنت زبان اختلاف نظرهایی وجود دارد، زیرا ژن های خاصی مرتبط با آن شناسایی نشده است. اما نزدیک به ٪60 افرادی که لکنت دارند، خویشاوندان شان هم دچار لکنت زبان بوده اند یا هستند.

2. رشد کودکبچه های که درگیر دیگر مسائل زبان یا گفتار هستند، بیشتر از سایر بچه ها به لکنت دچار می شوند.

3. فیزیولوژی اعصابدر برخی بچه ها دچار لکنت، برخلاف بچه ها فاقد لکنت، زبان در نواحی متفاوتی از مغز پردازش می شود. این مسئله علاوه بر این می تواند در برهم کنش بین مغز و ماهیچه هایی که حرف زدن را کنترل می کنند تداخل ایجاد کند.

4. پویایی خانوادهلکنت برخی از بچه ها به انتظارات بالای خانواده و سبک زندگی پرشتاب نسبت داده می شود.

پیش از این، باور عمومی بر این بوده است که لکنت حاصل شوک روانی یا جسمانی است. اگرچه، نمونه هایی از بروز لکنت در پی شوک های این چنینی وجود دارد، آنها اغلب نادر هستند و معمولا مرتبط به شوک های جسمانی یا بیماری های سنین بالاترند. شواهد اندکی در تأیید این نظر وجود دارد که بچه ها در اثر آشوب های عاطفی دچار لکنت می شوند.

درمان لکنت زبان کودکدرمان قطعی برای لکنت وجود ندارد. در درمان لکنت زبان کودک هیچ دارویی تأیید نشده است. گاهی گفتاردرمانگر مستقیما با کودک کار می کند تا هم تکنیک های رفتاری فردی کودک را توسعه بدهد، هم به کودک یاد بدهد بدون لکنت حرف بزند. درمان واقعی براساس شرایط خاص هر کودک متفاوت خواهد بود.

در مواجهه با لکنت چه وقت باید از متخصص کمک گرفت؟اگر نگران جریان طبیعی رشد کودک تان هستید، از پزشک کمک بگیرید. این توصیه درمورد لکنت زبان هم صدق می کند. پزشک می تواند شما را به متخصصی به نام گفتار درمانگر ارجاع بدهد. گفتاردرمانگران می توانند کودک شما را ارزیابی و معین کنند که آیا لکنت او مسئله ای ادامه دار است یا نه. در بیشتر موارد لکنت زبان بچه ها، درمان در وهله نخست روی تمرین و کار با والدین برای توسعه تکنیک هایی است که به کودک کمک کند تا با لکنت خود کنار بیاید و از آن فراتر برود.

برای بچه های که لکنت زبان جدی دارند، ارزیابی و مداخله زودهنگام بسیار مفید است. علائمی که نشان می دهد کودک باید برای ارزیابی نزد متخصص برده شود، عبارت اند از:

وقتی لکنت شدیدتر و به دفعات بیشتر رخ می دهد؛

وقتی لکنت با حرکات خاص بدن یا صورت همراه است؛

وقتی صحبت کردن به شکل معینی سخت و تصنعی است؛

وقتی کودک از موقعیت هایی که مستلزم حرف زدن است اجتناب می کند؛

تنش در صدا که نتیجه اوج گرفتن تُن صدا هنگام صحبت کردن است؛

وقتی لکنت پس از 5 سالگی کودک همچنان ادامه پیدا می کند.

والدین برای لکنت زبان کودک چه کاری می توانند انجام بدهند؟کارهای زیادی هست که والدین و سایر اعضای خانواده می توانند برای کمک به کودک انجام دهند تا او از این مشکل گفتاری عبور کند:

فرصت های حرف زدن را برای او فراهم کنید؛ فرصت هایی همراه با آرامش، سرگرم کننده و لذت بخش.

بدون اینکه درگیر تلویزیون یا سایر مداخله گرها باشید، برای شرکت دادن فرزندتان در گفت وگو ها وقت صرف کنید. برای مثال، می توانید عادت شرکت کردن در صحبت های سر میز شام را به صورت روزانه در او ایجاد کنید.

از حرف زدن کودک تان انتقاد نکنید و بر درست یا دقیق حرف زدنش اصرار نورزید.

وقتی لکنت به یک مشکل تبدیل شده است، کودک را برای برقراری ارتباط کلامی یا سرگرم کردن دیگران با استفاده از کلام تحت فشار قرار ندهید. فعالیت هایی را پیشنهاد بدهید که تبادلات کلامی کمتری را می طلبند.

با حضور فکر به آنچه کودک می گوید گوش بدهید، ارتباط چشمی معمول برقرار کنید، بدون نشان دادن علامتی از بی صبری یا ناامیدی.

در مواجهه با لکنت کودک واکنش منفی نشان ندهید، یا اینکه گفتارش را تصحیح و جمله اش را کامل نکنید. این مهم است که کودک متوجه شود آدم ها می توانند حتی وقتی لکنت دارند، به شکل مؤثری ارتباط برقرار کنند.

اگرچه، عباراتی مانند یه نفس بکش بعد یا شمرده تر بگو برای کمک به کودک گفته می شوند. اما درحقیقت کودک را نسبت به لکنت خود گوش به زنگ تر می کند، پس نباید از این توصیه ها استفاده کرد.

الگویی از حرف زدن آرام و شمرده باشید تا به کود تان کمک کنید سرعت حرف زدنش را کم کند.

از حرف زدن راجع به لکنت با فرزندتان هراسان نباشید. اگر سؤالی می کند یا نگرانی خود را بروز می دهد، به حرفش گوش کنید. به او جوابی بدهید که بیاموزد ایجاد خلل در گفتار طبیعی است و همه آدم ها کم و زیاد آن را تجربه می کنند.

منبع: سایت چطور

منبع: راسخون