خشک کردن توت سفید؛ 5 روش به همراه ترفند، نکات و کاربردها - مجله صادق ویلا

برترین کار برای حفظ این میوه شیرین و مواد مغذی آن به کارگیری هنر دیرینه خشک کردن است. در این مقاله به صورت جامع به دلایل، روش ها، نحوه نگه داری و جزئیات خشک کردن توت خواهیم پرداخت.

دلایل خشک کردن توت سفید

خشک کردن توت در فصل بهار و تابستان یکی از برترین روش ها برای استفاده طولانی مدت از این میوه سفید و خوشمزه است که نه تنها عطر و طعم بلکه کیفیت آن هم حفظ می گردد. اگر شما هنوز برای خشک کردن این میوه ریز مردد هستید در ادامه می توانید دلایل خشک کردن توت را بخوانید:

• ماندگاری بالا: با توجه به سرعت فاسد شدن توت، خشک کردن شان منجر به ماندگاری بالا و مصرف آن در فصول مختلف می گردد.
• حفظ مواد مغذی: از آن جا که توت خشک برترین جایگزین قندهای مصنوعی به شمار میرود پس با روش صحیح خشک کردن، می توان از بسیاری از مواد مغذی، ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی آن بهره برد.
• میان وعده سالم: با توجه به مواد مغذی و معدنی توت خشک نه تنها جایگزین قندهای مصنوعی محسوب می گردد بلکه سالم ترین میان وعده برای کوچک و بزرگ هم به شمار میرود که تاثیر به سزایی در رژیم غذایی شان دارد.
• کاربرد متنوع: توت خشک علاوه بر آن که یک میان وعده سالم به شمار میرود، کاربردهای فراوانی به عنوان افزودنی صبحانه در غلات و اوتمیل، در تهیه دسر و شیرینی، طعم دهنده نوشیدنی مانند چای، غذاهای سنتی و تهیه آجیل هم دارد.

روش های خشک کردن توت سفید

توت از مغذی ترین میوه ها به شمار میرود که با خشک کردن آن در تمامی فصول سال می توان از خواص این میوه شگفت انگیز بهره مند شد. با انتخاب توت های رسیده، سالم، و بدون لک به برترین شکل آن ها را خشک کنید. ناگفته نماند که این روش ها علاوه بر توت سفید برای توت سیاه هم کاربرد دارد. در ادامه به روش های سنتی و مدرن خشک کردن توت اشاره خواهیم کرد تا با توجه به شرایط تان یکی از آن ها را انتخاب کنید.

روش اول: خشک کردن توت سفید در آفتاب

این روش از سنتی ترین و کم هزینه ترین روش ها به شمار میرود که به راحتی در منزل خود هم می توانید آن را انجام دهید. تنها این نکته را در نظر داشته باشید که در این روش زمان بیشتری برای خشک کردن توت احتیاج دارید. حال که تصمیم خود را گرفته اید توت ها را به روش سنتی خشک کنید ابتدا باید با آب سرد آن ها را به آرامی بشویید. سپس برای جلوگیری از سیاه شدن توت ها بهتر است کمی آب لیمو به آب شست و شو اضافه کنید.

در ادامه توت ها را آب کشی نموده و روی یک پارچه حوله ای تمیز با فاصله از هم بریزید. اجازه دهید توت ها برای سه تا چهار روز در معرض نور آفتاب قرار بگیرند. در نهایت آن ها را برای یک هفته در سایه پهن کنید. با این کار، توت ها در طول فرایند خشک شدن، دیگر در معرض رطوبت هوا قرار نخواهند گرفت.

با وجود فصل تابستان و فراوانی زردآلو از طرز خشک کردن زردآلو در آفتاب، فر، توستر و سایه غافل نشوید که بسیار خومشزه و باب دل همه است.

نکات خشک کردن توت سفید با نور آفتاب

• انتخاب مکان مناسب: بهتر است یک مکان آفتابی، تمیز و به دور از گرد و غبار برای خشک کردن توت انتخاب کنید تا به گرد و غبار آلوده نشوند؛ پس چه بهتر که سطوح مرتفعی مانند پشت بام یا بالکن را برای خشک کردن توت ها در نظر بگیرید.
• آماده کردن پارچه: پارچه حوله ای، نخی یا متقال برترین گزینه ها برای خشک کردن توت به حساب می آیند که می توانید یکی از آن ها را داخل سینی، توری، سبد یا روی سطح مورد نظرتان پهن کنید. از سویی دیگر برای هوادهی بهتر به توت ها از توری های مخصوص خشک کردن میوه هم می توانید بهره ببرید.
• چیدمان توت ها: در این مرحله توت های سفید را باید به شکل لایه ای نازک روی پارچه حوله ای یا سینی مد نظرتان بچینید. از روی هم قرار دادن توت ها باید اجتناب کنید؛ نه تنها زمان خشک کردن شان طولانی خواهد شد بلکه کپک هم خواهند زد.
• محافظت از توت های خشک شده: از آن جا که توت ها را در پشت بام یا بالکن قرار می دهید بهتر است روی آن ها را با یک پارچه نازک یا توری بپوشانید. با این کار علاوه بر جریان داشتن هوا، از نشستن گرد و غبار روی توت ها هم جلوگیری می کنید.
• زمان خشک شدن توت ها: برترین زمانی که برای خشک شدن توت های سفید با توجه به رطوبت هوا و شدت آفتاب می توان در نظر گرفت چهار روز تا یک هفته است. تنها به یاد داشته باشید که هر چهار روز یک بار باید توت ها را به آرامی زیر و رو کنید تا به شکل کاملا یکنواخت خشک شوند.
• آنالیز میزان خشک شدن توت: برای اطمینان از خشک شدن توت سفید باید به شکل آن ها دقت داشته باشید که کمی چروکیده شده باشند. در نهایت با فشار دادن آن ها هیچ آب و رطوبتی از توت ها خارج نگردد. در نتیجه بافتی سفت و چسبناک خواهند داشت.
• خنک کردن توت ها: آخرین نکته ای که برای خشک کردن توت سفید باید در نظر داشته باشید زمان خنک کردن شان است؛ باید اجازه دهید که توت ها در همان مکان کامل خنک شوند.
• در صورت عدم رعایت موارد گفته شده برای خشک کردن توت، امکان از دست کیفیت، عطر و طعم آن وجود دارد. از دیگر معایب این روش سنتی می توان به زمان بر بودن آن اشاره داشت.

روش دوم: خشک کردن توت سفید با استفاده از دستگاه میوه خشک کن

اگر روش سنتی خشک کردن توت سفید را کمی زمان بر می دانید، برترین راه چاره برای شما استفاده از دستگاه خشک کن میوه است. به علت کنترل دما و رطوبت، این روش برای خشک کردن میوه ها به ویژه توت سریع تر و قابل اعتمادتر است. از سویی دیگر با یاری این دستگاه توت بیشتری را نسبت به روش سنتی می توان خشک کرد. در صورت دسترسی فراوان به آلو حتما با خواندن طرز تهیه آلو خشک بدون میوه خشک کن آن را خشک کنید.

مکانیزم این دستگاه به این صورت است که آب توت ها با کمترین حرارت تبخیر و ویتامین موجود در آن ها حفظ می گردد. برترین زمان خشک کردن توت با این دستگاه تنها یک روز است. المنت برقی موجود در این دستگاه حالت مشبکی دارد که به یکنواخت خشک شدن توت یا دیگر میوه ها یاری می نماید. با این حال این نکته را در نظر داشته باشید که برای خشک کردن توت دمای دستگاه را روی 75 درجه سانتی گراد تنظیم کنید. با این کار شما توت ها در مدت 18 تا 14 ساعت کامل خشک خواهند شد.

نکات خشک کردن توت سفید با دستگاه میوه خشک کن

• چیدن توت ها در دستگاه: توت های سفید را بعد از شستن باید به صورت یک لایه نازک روی سینی دستگاه خشک کن بچینید. دقت داشته باشید که سینی را بیش از حد پر نکنید تا کامل همگی خشک شوند.
• تنظیم دما و زمان دستگاه میوه خشک کن: زمان و دمای لازم برای خشک کردن هر میوه ای نسبت به دیگری کاملا فرق دارد پس قبل از هر کاری دستورالعمل آن را با دقت بخوانید. به صورت کلی برای خشک کردن توت احتیاج است که دما را چیزی بین 60 تا 50 درجه سانتی گراد تنظیم کنید. با توجه به مدل دستگاه و میزان رطوبت توت ها، مدت زمان خشک کردن توت ها هم فرق دارد به همین دلیل گاهی این فرایند هشت تا 12 ساعت طول می کشد.
• چرخاندن سینی: برای یکنواخت خشک شدن توت ها باید سینی دستگاه را هر چند ساعت یکبار بچرخانید تا حرارت به صورت یکسان همه جا پخش گردد.
• میزان خشکی توت ها در دستگاه: زمانی که توت ها حالت چروکیده به خود گرفتند و فاقد رطوبت بودند می توان آن ها را کامل خشک در نظر گرفت.
• خنک کردن توت خشک شده: در مرحله انتهای باید توت ها را از دستگاه خارج کنید و برای ساعتی اجازه دهید در دمای محیط کامل خنک شوند.
• در حالی که نمی توان خشک کردن توت مرغوب در حجم بالا و عدم تغییر در عطر و طعم را با این دستگاه انکار کرد اما عدم دسترسی همگان و خرید میوه خشک کن را می توان بزرگترین عیب این روش دانست.

روش سوم: خشک کردن توت سفید در فر

در صورت نبود دستگاه میوه خشک کن در منزل یا نداشتن زمان کافی برای خشک کردن توت سفید به روش سنتی، برترین کار استفاده از فر است. با این حال این نکته را در نظر داشته باشید که کنترل دما و حرارت در فر نسبت به دیگر روش ها کمی دشوارتر است.

در این روش خانگی باید مانند طرز تهیه کیک ساده ابتدا فر را روشن کنید تا کمی گرم گردد سپس یک کاغذ روغنی داخل سینی فرتان پهن کنید. حال توت های شسته شده را به آرامی و با فاصله از یکدیگر داخل سینی بچینید. دمای فر را باید بین 80 تا 70 درجه سانتی گراد تنظیم کنید. در نهایت با گذشت سه ساعت می توانید توت های خشک شده را بیرون بیاورید.

ناگفته نماند که میزان خشکی و نگه داری توت ها در فر کاملا به خودتان بستگی دارد. در آخر سینی فر را برای پنج روز در دمای محیط قرار دهید تا کامل خنک و رطوبت آن ها از بین برود. از دیگر میوه هایی که به خشک کردن آن می توانید فکر کنید کیوی است پس طرز خشک کردن کیوی و روش نگه داری آن را در خبرنگاران بخوانید.

نکات استفاده از فر در خشک کردن توت سفید با یاری فر

آماده سازی فر: فر را قبل از هر کاری باید آن را با کمترین دمای ممکن مانند 60 تا 50 درجه سانتی گراد روشن کنید تا خوب گرم گردد. سپس برای نچسبیدن توت ها در سینی فر کاغذ روغنی کف آن پهن کنید.

چیدمان توت ها: توت ها را بعد از شستن باید با فاصله از یکدیگر و به صورت لایه ای نازک داخل سینی فر بچینید. شما می توانید سینی ها در دو طبقه فر بگذارید تا همگی آن ها خشک شوند.

خشک کردن در فر: با به انتها رسیدن زمان خشک شدن توت های سفید، بهتر است در دستگاه را حدود یک تا دو سانتی متر باز بگذارید تا رطوبت آن خارج گردد. این کار به خشک شدن توت ها در سریع ترین زمان یاری خواهد نمود.

زیر و رو کردن توت های سفید: مهم نیست توت ها با چه روشی خشک می شوند اما برای خشک شدن یکنواخت و کامل از زیر و رو کردن آن ها نباید غافل شوید. پس هنگام خشک شدن توت ها در فر باید آن ها را هر 30 تا 60 دقیقه یکبار به آرامی زیر و روشان کنید.

زمان خشک شدن توت های سفید: در صورت استفاده از فر، خشک شدن توت ها دمای فر، میزان رطوبت توت ها و البته به خودتان بستگی دارد که نرم دوست دارید یا سفت. با این حال برترین زمانی که برای این کار می توان در نظر گرفت بین 4 تا 2 ساعت است. تنها باید مراقب باشید که توت های سفید و خوشرنگ تان نسوزند.

خنک کردن توت: با آنالیز میزان خشکی توت ها باید آن ها را برای دو تا سه روز در معرض دمای محیط قرار دهید تا خنک شوند.

با آن که خشک کردن توت در فر منجر به بالا بردن سرعت اولیه خشک شدن و عدم آلوده شدن آن می گردد، معایبی مانند مصرف بالای برق، تغییر در عطر و طعم و فراوری توت خشک در حجم کم را هم دارد.

روش چهارم: خشک کردن توت سفید در مایکروفر و توستر

یکی دیگر از روش های مدرن و سریع برای خشک کردن توت، مایکروفر است. با یاری مایکروفر توت ها نه تنها سریع تر خشک می شوند بلکه زمان و دما تاثیر منفی روی عطر و طعم توت ها ندارد. با این حال باید در نظر داشته باشید که ظرفیت مایکروفرها نسبت به فر و دیگر روش ها کمتر است و باید در چند نوبت توت ها را خشک کنید.

مدت زمانی که برای خشک کردن توت ها باید در نظر بگیرید چیزی بین سه تا پنج دقیقه است. در فصل تابستان و فراوانی آلبالو حتما طرز تهیه آلبالو خشکه خانگی را بخوانید تا آن را به چهار روش درست کنید.

نکات خشک کردن توت سفید با مایکروفر و توستر

• ظرف مناسب: برای خشک کردن توت در مایکروفر یا توستر برترین گزینه استفاده از همان سینی صاف دستگاه است و به هیچ عنوان نباید از ظروف فلزی یا تزئینی برای این کار بهره ببرید.
• چیدمان مناسب توت ها: برای استفاده از سینی مایکروفر این نکته را حتما مد نظر داشته باشید که توت ها را با فاصله از هم بچینید تا نسوزند.
• قدرت مایکروفر: مهم نیست از مایکروفر استفاده می کنید یا توتسر؛ برای خشک کردن توت ها دمای دستگاه را باید در پایین ترین حالت ممکن بگذارید. پس قرار دادن دما روی حالت یخ زدایی Defrost کار را برایتان راحت تر می نماید. دمای بالای دستگاه، توت ها را سفت و سوخته خواهد نمود.
• تنظیم زمان: با توجه به دما و رطوبت توت ها برعکس دیگر روش ها با کمترین زمان ممکن یعنی 30 ثانیه تا یک دقیقه این فرایند را آغاز و هر بار این زمان را تکرار کنید تا به نتیجه دلخواه برسید.
• خشک کردن توت ها: در خشک کردن توت ها با یاری مایکروفر و توستر حتما این نکته را در نظر داشته باشید که باید به صورت تدریجی و در چند مرحله صورت بگیرد. در ادامه با خارج کردن سینی، توت ها باید هم حالت خشک و هم نرم داشته باشند. حال آن ها را به آرامی زیر و رو کنید تا ادامه فرایند به صورت یکنواخت صورت بگیرد. این کار را باید هر بار تکرار کنید تا توت ها به آن درجه از خشکی مدنظرتان برسند. تنها دقت داشته باشید که استراحت کوتاهی به توت ها بدهید تا رطوبت شان خارج گردد.
• در کنار برشمردن مزایای این روش مانند سرعت بالا و عدم آلوده شدن توت ها، می توان مصرف بالای برق و فراوری در حجم کم را از بزرگترین معایب آن به حساب آورد.

روش پنجم: خشک کردن توت سفید با دستگاه هواپز

یکی از روش های مدرن برای جایگزین روش های سنتی خشک کردن توت، استفاده از دستگاه هواپز است. این روش نسبت به روش های دیگر سریع تر و کارآمدتر است چرا که گردش یکنواخت هوای داغ، رطوبت توت ها را بهتر تبخیر و سریع تر خشک می نماید.

نکات استفاده از هواپز برای خشک کردن توت ها

• دمای پایین: در استفاده از هواپز دقت داشته باشید که دما در پایین ترین حالت خود باشد.
• آنالیز مداوم: از آن جا که زمان مورد احتیاج برای خشک کردن توت ها در هواپز نسبت به فر خیلی کوتاه تر است باید مدام شرایط توت ها را آنالیز و آن ها را زیر و رو کنید.
• استفاده از کاغذ روغنی سوراخ دار: برای تمیز نگه داشتن توری دستگاه و نیافتادن توت های کوچک بهتر است که از کاغذ روغنی سورخ دار بهره ببرید. استفاده از این کاغذها جریان هوا را هنگام خشک کردن توت ها مسدود نمی نماید. نکته دیگر آن که هر بار باید میزان کمی توت در دستگاه قرار دهید تا نتیجه بهتری به دست آید.
• در آخر از مزایا استفاده از این دستگاه می توان به سرعت بالا، مصرف انرژی کمتر، گردش یکنواخت هوا و مناسب برای مقادیر کم اشاره نمود در حالی که احتیاج به آنالیز مداوم و ظرفیت محدودتری نسبت به دیگر روش ها دارد.

نحوه نگه داری توت خشک

برای حفظ و نگه داری توت خشک قبل از هر چیزی باید مراقب باشید که در معرض نور آفتاب قرار نگیرند. پس احتیاج است که با گذشت چهار روز حتما آن را برای یک هفته تا 10 روز در سایه بگذارید. از سویی دیگر توت ها چه توت سفید چه سیاه نباید خیلی رطوبت داشته باشند. حال برای نگه داری طولانی مدت توت خشک باید آن ها را در یک ظرف شیشه ای در بسته بریزید و در محیطی تاریک اما خنک بگذارید. در آخر آن که برای استفاده های طولانی مدت می توانید ظرف هایتان را در فریزر یا یخچال بگذارید.

حالا که با پنج روش خشک کردن توت سفید آشنا شدید، شما چه ترفندهایی برای خشک کردن میوه ها دارید؟ تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید و در قسمت نظرات بنویسید!