گورستان هفتاد ملا؛ ناشناخته ترین گورستان در سیستان و بلوچستان - مجله صادق ویلا

فهرست مطالب

تجربه سفری متفاوتافسانه هایی شنیدنیمعماری و ساختنوع سازه هامردم محلی معتقدند که اینجا متعلق به هفتاد شخصیت مذهبی ملاست

تجربه سفری متفاوت

وقتی تصمیم بر این شد که به قبرستان 800 ساله هفتاد ملا سری بزنیم، حسی آمیخته با ترس و حیرت و مهمتر از آن کنجکاوی تمام ذهنم را به خود مشغول ساخت. حالا چرا قبرستان؟ مگر قبرستان چیزی به غیر از سنگ هایی با جملاتی غم انگیز و تلنگری برای زندگان دارد؟ چرا تا دنیای شگفت انگیز و جالب زندگان هست، باید به شهر مردگان برویم و سفرمان را با غم آمیخته کنیم؟ قبرستان ها برخلاف نام غم انگیزشان، دنیای تازه ای را به روی ما می گشایند. آنها واژه امید را برای زندگان یادآوری می نمایند تا قدر لحظه لحظه عمر را بدانند و بهره کافی گیرند از دنیای پر ماجرای خود. علاوه بر این، قبرستان ها زندگی گذشتگان را روایت می نمایند.

افسانه هایی شنیدنی

اگر تصمیم به بازدید از قبرستان 800 ساله هفتاد ملا دارید، از زاهدان در حدود یک ساعت به سمت شرق رفته تا اینکه به روستای تمین برسید. در قسمتی از کوههای روستا، تورفتگی غار مانندی بوده که تصنعی و عجیب به نظر می رسند. کمی نزدیکتر که شوید، محلی ها به شما می گویند که اینجا گورستان هفتاد ملاست؛ قبرستانی که صاحبانش همواره در سایه و دور از نور خورشید به آسودگی خفته اند و باد و باران گزندی به آنها نمی زنند. پیمودن ساعتها و کیلومترها مسافت برای دیدن این مکان عجیب واقعا ارزش دارد و سفر را بسیار پربار می نماید. از بومی ها درباره آن پرسیدیم و آنها افسانه و پاسخ های جالبی را پیرامون این دیدنی بیان کردند.

براساس مقاله قبرستان هفتاد ملا کجاست باید بدانید که بعضی بر این باورند که اینجا محل دفن موبدان زرتشتی است که بعد از حمله اعراب به این منطقه پناه بردند. باور دیگر این است که مردم به علت قرار دریافت منطقه در راستا رودخانه، اجساد افراد متوفی را در ارتفاعات دفن می کردند تا از سیل در امان بمانند.

معماری و ساخت

مساحت گورستان هفتاد ملا بیش از 500 متر مربع بوده و به شکل کمانی در بخش شرقی روستای روپس قرار داده شده است. قبرهای قبرستان 800 ساله هفتاد ملا به شکل مستطیل بوده و دو طرفشان از طریق خشت خام بالا آورده شده است مثل صندوقچه و اجساد را داخل آنها قرار داده و قبور را به صورت مسطح و بیرون از سطح زمین ساخته اند. براساس مقاله قبرستان هفتاد ملا کجاست باید بدانید که برای ساخت قبرها از سبک معماری مقبره کوروش الهام گرفته اند. بر روی هر کدام از این قبرها هشت سوراخ ایجاد شده که هوا از داخل آنها عبور می نماید و قسمت هایی از قبرها را هم به رنگ قرمز نقش زده اند.

نوع سازه ها

1- گورهایی که دارای سطح ساده ای بوده و تنها یک برجستگی مستطیل شکل آهکی به شکل سنگ قبر به ارتفاع نزدیک به 20 سانتیمتر روی آنها ایجاد شده است.

2- گورهایی که سطح آنها با سازه هایی پلکانی و چند طبقه پوشش داده شده است. سطح این گورها از گونه اول بالاتر بوده و هر طبقه نسبت به طبقه زیرین دارای ابعاد کوچکتری هست.

3- گونه سوم علاوه بر سطح پلکانی نوع اول، دارای یک دیوار به ارتفاع 1 متر بوده که در نهایت، بر روی دیوار یک حجم مکعبی و لوزی شکل قرار گرفته است. در دو سوی دیوار طولی مذکور، دو دیوار افقی هم عرض گور ایجاد شده اند که دارای پهنایی به اندازه 60 سانتیمتر هستند.

4- گونه چهارم دارای سازه ساده و بدون تزئینات بوده و تنها با سنگچین و ملات گل به صورت نامنظم بالا آمده اند و جسد بطور مستقیم روی سنگ بستر قرار داده شده است.

مردم محلی معتقدند که اینجا متعلق به هفتاد شخصیت مذهبی ملاست

مسئول میراث فرهنگی میرجاوه اظهار کرد: مردم محلی معتقدند که این گورستان متعلق به هفتاد شخصیت مذهبی ملاست که در جنگ با دشمنان به شهادت رسیده و آنها را مخفیانه در این کوه به خاک سپرده اند. با توجه به جهت قرار دریافت همه گورها که شمالی جنوبی است، این گورها را به دوره اسلامی میتوان نسبت داد و با توجه به بقایای دیوارهای خشت و آجری که دور بعضی از قبور ایجاد شدند، به نظر نمی رسد قدمت این قبور بیش از 200 سال باشد. این اثر در سال 1380 در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسید.

در گذشته قبل از اینکه قبور بازسازی شوند، بعضی از سازه ها زیر اندود سفید رنگ فعلی دارای تزیینات رنگی بودند که پس از بازسازی مدفون شدند. در فاصله 50 متری شرق گورستان فعلی، شکاف های طبیعی یا مصنوعی متعددی مشاهده می شوند که براساس گفته های محلی و همچنین مشاهدات انجام گرفته، تا چند سال پیش بقایای تدفین هایی درون آنها دیده می شدند.